CỘNG ĐOÀN CHÚA KITÔ PHỤC SINH

Nhận xét thoáng qua của anh lúc đó chỉ dựa trên một vài cảnh thấy trước mắt, nhưng nhiều thập kỷ về sau mới chứng minh cho nhận xét đầu tiên này của anh. Ở Canada, chúng tôi được sung túc, chúng tôi được đến các trường công tuyệt vời, chúng tôi có các nhóm bạn muôn màu muôn vẻ. Chúng tôi học trượt băng. Chúng tôi nghe René Levesque trên đài truyền thanh. Chúng tôi ngưỡng mộ Tổng thống Pierre Trudeau, chúng tôi xem đội hockey Canadian trên đài truyền hình.

Lễ Tạ Ơn như đem những người sống trên đất nước Hoa Kỳ trở về với những ngày đầu của tổ tiên họ… Vào ngày 6 tháng 9, 1620, có 102 người, vừa đàn ông, đàn bà, trẻ con cùng một số vật dụng bước lên con tàu Mayflower rời Anh Quốc, vượt đại dương để tiến về Tân-thế-giới. Họ ra đi và mang trong lòng một nỗi khao khát: tìm tự do tôn giáo (seeking religious freedom). Họ được gọi bằng tên mới “Những người hành hương” (Pilgrims). Một vài nhà sử học coi đây là Lễ Tạ Ơn đầu tiên mặc dầu không có tiệc tùng, ăn uống, vui chơi…

Hồi mới qua Mỹ, lần đầu thấy tấm bảng ghi là Estate Sale cắm ở góc đường, tôi đoán là một hình thức bán bớt đồ cũ trong nhà. Như bày bán ở Garage thì gọi là Garage Sale; bày bán ở sân sau nhà thì gọi là Yard Sale; dọn nhà thì người ta bán bớt những thứ không tiện đem theo với bảng cắm là Moving Sale, còn Estate Sale… chắc cũng tương tự. Tự dặn là về phải tra tự điển, nhưng rồi tôi quên luôn! Nhớ lại những ngày mới đến Mỹ, ra đường thấy chữ gì không hiểu thì cứ nhủ lòng về tra tự điển, nhưng bao giờ cũng quên nhiều hơn là nhớ.

Mỗi dịp tháng Mười Một về, những nghĩa trang Công Giáo lại khang trang, sạch đẹp; những nén nhang nén hương, những bó đèn ngọn nến được thắp lên, làm cho “hoang (vắng)” (nghĩa địa, nghĩa trang) trở nên như “lễ hội”. Nghĩa trang tràn ngập màu sắc của hoa, mùi thơm của hương, ánh sáng của đèn nến, tiếng rộn rã, tiếng cười nói của những con người.

Đợi chờ là “ngôn ngữ không lời” sâu thẳm của yêu thương, bất phân giai tầng, tuổi tác,… và cũng không chỉ riêng có ở con người. Ánh mắt mẹ già mong đợi con xa, vợ đợi chồng biền biệt, con thơ mong ngóng mẹ về,... tất cả như có cái gì đó “chạm” đến sâu thẳm lòng người, thương nhớ mênh mông. Cũng thế, người ta không khỏi bồn chồn trước cặp mắt dáo dác, hoảng loạn của một chú gà con lạc mẹ, hay ánh mắt buồn hiu của chú chó chiều chiều ghếch mõm đợi chủ về... Đợi chờ, dường như là một bản năng để diễn tả yêu thương, chẳng cần phải học hỏi, bất luận kẻ dại hay người khôn cũng có.

Ngoài đường phố xe cộ vẫn chạy. Mọi người vẫn bận rộn sinh hoạt với công việc hàng ngày. Biết bao là vấn nạn, thắc mắc, ẩn khúc của cuộc đời đang chờ đợi chỉ một trả lời đơn giản. Sống hay Chết? Khi ông Adam và bà Eve cãi lời Chúa ăn trái cấm, đã bị thiên thần Chúa sai xuống đuổi ra khỏi vườn địa đàng là nơi hai ông bà đang hưởng mọi sung sướng, không biết đau khổ chết chóc là gì. Chúa đã quở mắng hai ông bà:

Nhân ngày mất của hai con người yêu nước

Ngày 2/11/1963, trước khi một người sĩ quan bị mua chuộc và hèn nhát ra tay hạ sát cả hai anh em mình, ông Ngô Đình Diệm đã đến nhà thờ Cha Tam, Quận 5 để cầu nguyện.

Ít ai biết được lúc đó ông Diệm và em mình, ông Ngô Đình Nhu, đã im lặng cầu nguyện điều gì.

Không lâu sau đó, hai anh em lãnh đạo nền Đệ nhất Cộng hoà tại miền Nam Việt Nam bị hạ sát. Dân tộc Việt mất đi những nhà chính trị kiệt xuất mà có thể nhiều thế kỷ sau vẫn không thể có người sánh bằng.